Nowa usługa – Diagnoza ADHD u dzieci i dorosłych

ADHD u dzieci – co warto wiedzieć?

Nie każde ruchliwe dziecko ma ADHD – ale każde dziecko z ADHD zasługuje na zrozumienie

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to jedno z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Występuje u około 5–7% dzieci na całym świecie (Polanczyk i in., 2015). To nie tylko „żywe dziecko”, które „nie może usiedzieć w miejscu” – to zaburzenie, które wpływa na codzienne funkcjonowanie, naukę i relacje społeczne.

Jak może objawiać się ADHD u dziecka?

Objawy ADHD różnią się w zależności od wieku i temperamentu dziecka. Mogą obejmować:

• trudność z koncentracją – dziecko łatwo się rozprasza, zapomina, co miało zrobić,
• nadpobudliwość – jest w ciągłym ruchu, wierci się, biega nawet wtedy, gdy sytuacja tego nie wymaga,
• impulsywność – przerywa innym, mówi bez zastanowienia, trudno mu poczekać na swoją kolej.

Nie wszystkie dzieci z ADHD są „głośne” – u niektórych dominują objawy nieuwagi (tzw. ADHD typu nieuważnego). Takie dzieci bywają ciche, zamyślone i trudne do zauważenia w grupie.

ADHD to nie „złe wychowanie”

Rodzice dzieci z ADHD często spotykają się z niesprawiedliwą krytyką: „Powinniście być bardziej konsekwentni”, „On po prostu testuje granice”, „To na pewno przez ekran”. Tymczasem ADHD ma podłoże biologiczne – to inaczej działający mózg.

Co może wpływać na rozwój ADHD?

• Czynniki genetyczne – ADHD często występuje rodzinnie,
• Neurorozwojowe różnice – np. w funkcjonowaniu układów dopaminy i noradrenaliny,
• Czynniki okołoporodowe – np. przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa,
• Czynniki środowiskowe – np. długotrwały stres, trudności w relacjach rodzinnych (jako czynnik wzmacniający objawy, nie przyczyna).

Co dalej, jeśli podejrzewasz ADHD?

Jeśli widzisz u dziecka trudności, które znacząco wpływają na naukę, relacje z innymi lub codzienne funkcjonowanie – warto poszukać specjalistycznej diagnozy. Wczesne rozpoznanie pozwala lepiej zrozumieć potrzeby dziecka i dobrać formę wsparcia – np. terapię psychologiczną, treningi umiejętności, psychoedukację dla rodziców czy – w niektórych przypadkach – leczenie farmakologiczne.

Dziecko z ADHD to nie „problematyczne dziecko”. To dziecko z określonymi trudnościami, które może rozwijać się, uczyć i rozkwitać – o ile otrzyma właściwą pomoc.

Pytania, które zadają rodzice:

• Czy każde ruchliwe dziecko ma ADHD? Nie. Diagnozę stawia się tylko wtedy, gdy objawy są stałe, nasilone i utrudniają funkcjonowanie w różnych sytuacjach (w domu, szkole, w relacjach).
• Czy ADHD zniknie z wiekiem? U części dzieci objawy zmniejszają się, ale wiele z nich doświadcza ich także w dorosłości – choć często przybierają one inny kształt.
• Czy ADHD można „wyleczyć”? ADHD to zaburzenie neurorozwojowe – nie „znika” całkowicie, ale odpowiednia diagnoza i wsparcie bardzo poprawiają jakość życia dziecka i jego rodziny.

ADHD u dorosłych – więcej niż roztargnienie

Przez wiele lat ADHD postrzegano jako trudność typową dla dzieci. Dziś wiemy, że może ono utrzymywać się przez całe życie – a u niektórych osób objawia się wyraźnie dopiero w dorosłości. Szacuje się, że z ADHD zmaga się nawet 2–5% dorosłych na świecie (Fayyad i in., 2017), choć większość z nich nie ma postawionej diagnozy.

Jak rozpoznać ADHD u dorosłych?

Objawy nie zawsze są oczywiste. Zamiast typowej „nadpobudliwości” bardziej widoczna może być:

• trudność ze skupieniem się,
• roztargnienie i zapominanie,
• odkładanie zadań na później,
• impulsywność (np. w mowie, zakupach, zmianie planów),
• trudności z organizacją dnia i obowiązków,
• zmienne nastroje, uczucie „przebodźcowania”.

ADHD nie wynika z lenistwa czy braku motywacji. To inaczej działający układ nerwowy – oparty na odmiennym funkcjonowaniu mechanizmów uwagi, pamięci roboczej i kontroli impulsów.

Co daje diagnoza?

Dorośli, którzy przez wiele lat próbowali „ogarnąć się” na własną rękę, często czują ulgę po uzyskaniu diagnozy. Rozpoznanie ADHD pozwala:

• lepiej zrozumieć siebie,
• odpuścić sobie nadmierne poczucie winy,
• wprowadzić skuteczne strategie radzenia sobie w pracy i życiu prywatnym,
• dobrać odpowiednią formę wsparcia (psychoterapia, farmakoterapia, treningi uwagi).

Warto pamiętać: ADHD to nie wada charakteru, tylko specyficzny sposób funkcjonowania mózgu. A im więcej o sobie wiesz – tym większy masz wpływ na swoje życie.

Najczęstsze pytania:

• Czy ADHD można mieć tylko w dzieciństwie? Nie. Objawy mogą utrzymywać się przez całe życie, ale przybierają inny kształt w dorosłości.
• Czy ADHD oznacza tylko brak koncentracji? Nie. To także problemy z planowaniem, impulsywność, rozkojarzenie, a niekiedy zmienność emocjonalna.
• Czy ADHD można skutecznie leczyć? Tak. Połączenie psychoterapii, psychoedukacji i – w razie potrzeby – farmakoterapii przynosi bardzo dobre efekty.

Bibliografia i źródła:

• Polanczyk, G. V., et al. (2015). „Annual Research Review: A meta-analysis of the worldwide prevalence of mental disorders in children and adolescents.”
• Journal of Child Psychology and Psychiatry , 56(3), 345–3365.
• Barkley, R. A. (2020). Taking Charge of ADHD: The Complete Authoritative Guide for Parents.
• Fayyad, J., et al. (2017). „The descriptive epidemiology of adult ADHD…” Psychological Medicine , 47(1), 159–173.
• Thapar, A., Cooper, M. (2016). Attention-deficit hyperactivity disorder . The Lancet , 387(10024), 1240–1250.

Oferujemy specjalistyczną diagnozę ADHD realizowaną w oparciu o standaryzowane narzędzia diagnostyczne. W skład procesu diagnostycznego wchodzą trzy osobne wizyty, obejmujące zarówno badanie jak i omówienie wyników.

Diagnoza ADHD u dzieci i młodzieży (6-18)

Etap I – Wywiad z rodzicem w oparciu o kwestionariusz Conners 3

• Czas trwania: do 60 minut
• Diagnoza w oparciu o Conners 3 obejmuje różne obszary funkcjonowania dziecka, umożliwiając analizę profilową i dostrzeżenie indywidualnej specyfiki problemów dziecka.

Etap II – Badanie funkcji poznawczych i wykonawczych: MOXO + CCTT

• Czas trwania: do 60 minut
• Test MOXO skupia się na trzech głównych aspektach funkcji wykonawczych, czyli:
  • uwadze – ocenie zdolności koncentracji i utrzymania uwagi;
  • impulsywności – pomiarze skłonności do podejmowania działań bez zastanowienia;
  • zachowaniach hiperaktywnych – ocenie poziomu aktywności fizycznej i ruchliwości.
• Test wykorzystuje komputerowy interfejs, który prezentuje różne bodźce w formie graficznej. Ściśle określona reakcja dziecka na te bodźce pozwala ocenić zdolności kontrolowania uwagi, hamowania impulsów oraz regulacji ruchliwości.
• CCTT – jest testem neuropsychologicznym służącym do badania różnorodnych procesów związanych z uwagą i funkcjami wykonawczymi.
• Obiektywna ocena uwagi, impulsów, funkcji wykonawczych i elastyczności poznawczej.

Etap III – Omówienie wyników + psychoedukacja

• Czas trwania: do 50 minut
• Wyniki, rekomendacje, edukacja rodzicielska.

Diagnoza ADHD u dorosłych

Etap I – Wywiad kliniczny wg DIVA-5

• Czas trwania: do 60 minut
• Ustrukturyzowany wywiad zgodny z DSM-5 i kryteriami rozpoznania ADHD u dorosłych.

Etap II – Badanie funkcji poznawczych: MOXO + D2-R

• Czas trwania: do 60 minut
• Ocena parametrów uwagi, koncentracji, impulsywności i szybkości przetwarzania informacji.
• MOXO komputerowy test mierzący uwagę, impulsywność, czas reakcji i podatność na dystraktory.
• D2-R test selektywnej uwagi i tempa przetwarzania informacji.

Etap III – Omówienie wyników + rekomendacje

• Czas trwania: do 50 minut
• Indywidualne podsumowanie wyników, wskazówki i dalsze zalecenia.

Diagnoza ma charakter całościowy – umożliwia trafne rozpoznanie objawów ADHD oraz ich odróżnienie od trudności współwystępujących, takich jak zaburzenia lękowe, przeciążenie emocjonalne czy wtórne objawy wynikające ze stresu lub zmęczenia.

Opinia psychologiczna

• Standardowa opinia, podsumowanie – wliczona w cenę diagnozy, przekazywana do 7 dni roboczych.
• Rozszerzona opinia do instytucji (szkoła, poradnia, sąd, lekarz) –czas oczekiwania: do 14 dni roboczych.
• Sporządzenie i wydanie tej opinii jest usługą dodatkowo płatną zgodnie z aktualnie obowiązującym cennikiem dostępnym na stronie.

Wykonujemy również test MOXO (+ Diva- 5 lub test D2-R) – badanie w kierunku ADHD – 1 wizyta . Dla osób, które zostały skierowane jedynie na ocenę poziomu koncentracji, uwagi i funkcji wykonawczych (np. przez lekarza, psychoterapeutę lub do celów zawodowych) .